İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) Denizcilik Fakültesi 2014 Güverte mezunu Shefarers Kurucu Ortağı Kaptan Hülya Güler, denizde kadın olmayı anlattı. Shefarers Platformu’ndan da bahseden güler, kadın denizci algısının yıkılması gerektiğini, kadın kaptan yerine Hülya kaptan şeklinde kullanımın daha doğru olacağının altını çizdi.
Öğrencilerin sorularını yanıtlayan Güler, konuşmasında şu ifadelere yer verdi:
“Kendinizi geliştirirseniz ayrım ortadan kalkar”
“Denizcilik en büyük iyikilerimden biridir. İTÜ’nün sektörde köklü bir geçmişi var. Denizciliğin ilk mezunları burada verilmiş. Bu sebeple bir ayrım vardı ancak bunun gün geçtikçe azaldığını söyleyebilirim. Ben de bana danışanları İTÜ’ye yönlendiriyorum çünkü okuduğum okul ve eğitimini biliyorum ancak bu ayrımın kendinizi geliştirmenizle ortadan kalkacağını söyleyebilirim.”
“Deniz tecrübesi başlayınca kafanızda her şey oturacak”
“Özellikle hazırlık ve birinci sınıfta okuyanlar okuldan kopmamalı. Her şeyin başlarda teorik öğrenilmesinden kaynaklı zor gelebileceğini anlıyorum ama pratiğe döktükçe kolaylaşacağını göreceksiniz. Örneğin biz gemicilik dersinde ırgatın tanımını öğreniyorduk ve oku oku bitmiyordu. Gemiye çıkınca ne anlama geldiğini gördüm ve bu muymuş dedim. Sektörü ve teknolojiyi iyi takip edin. Dile yönelmek de elbette çok önemli bir konu.Unutmayın ki deniz tecrübesi başlayınca kafanızda her şey oturacaktır.”
“Denizcilik karada da suda da uluslararası bir meslek”
“Denizcilik karada da suda da uluslararası bir meslek. Tek ortak dil de İngilizce. Tabii mesleki İngilizce çok daha farklı. Pratik anlamda gelişmiş olmanız önemli. Artık ehliyet yükseltme sınavlarında da İngilizce istiyorlar. Dil bilmemek sizi eksik tutar. Siz de mesleki İngilizce adına kitaplar edinebilir veya yurt dışından bir meslektaşınızla pratik yapabilirsiniz.”
“Kadın çalıştırmıyoruz diyerek geri çevirenler olmuştu”
“Firmalar hem mülakatlar yapıyor hem de ortalamanızı dikkate alıyor çoğu zaman. Ama bu stajyer alım şeklinin sürekli değiştiğini söyleyebilirim. Her sistem deneniyor ve fayda sağlayan seçiliyor. Sizin iyi araştırmanız lazım. Belki kısa staj konusunda pek seçme şansınız olmayacak bizim zamanımızda da öyleydi. Firmalar 2-3 ay için stajyerlerle uğraşmak istemiyordu. Ama uzun staj konusunu iyi düşünmek gerekli. Zabit olduğunuzda çalışmak istediğiniz firmada uzun staj yapmayı isteyin. Biz firmaları gezerdik tek tek, kendimizi tanıtırdık staj alabilmek için hatta biz kadın çalıştırmıyoruz diyerek geri çevirenler olmuştu. Artık cesaret edemiyorlar buna.”
“Sektöre nitelikli kadınlar kazandırmaya çalışıyoruz”
“Sektörde oldukça erkek var. Dünyada da denizcilik erkeklerin çoğunlukta olduğu bir meslek. Ve her yerde kadına bakış konusunda sıkıntılar var bildiğiniz gibi. Bunun her alanda ve dünyanın her yerinde olduğu çok net. Türkiye’de kadınlar olarak denizciliğe çok geç adım atabilmişiz. Bu sebeple de kabullenişimiz çok zor olmuş. Bizim vurgu yapmak istediğimiz asıl şey “kadın denizci” algısını yıkmak. Önündeki cinsiyetçi ayrımı kaldırmak. Biz de denizciyiz ve bunun cinsiyetimizle alakası yok sonuçta. Bunu da sektöre nitelikli kadınlar kazandırarak yapmaya çalışıyoruz. Bir kadın olarak sadece kendi sorumluluğumuzu almıyoruz, gemide veya karada nerede çalışırsak çalışalım, temsil ettiğimiz her şeyin sorumluluğunu alıyoruz. Bunu unutmamak ve biraz daha gayretle varlığımızı ve iyi denizciler olduğumuzu kanıtlamamız gerekiyor.”
“Shefarers ihtiyaç doğrultusunda kuruldu”
“Karaya geldiğimde Kaptan Ayşe Aslı Başak ile sürekli iletişim halindeydik. Shefarers aslında ihtiyaç doğrultusunda kuruldu. Bizim yaşadığımız problemleri bizden sonrakiler yaşamasın diye bu oluşumu başlattık. Kadınlar için bir şeyler yapmak istedik. Ve aslında şu an yaptığımız konuşmanın aynısını yapıyoruz bize menti olarak başvuran öğrencilerle. Yönlendiriyoruz sizleri. Bunun size büyük bir katkısı oluyor. Seneye proje içerisinde bir eğitim programı istiyoruz, duyurusunu daha sonra yapacağız. Mentör atamadan önce sizlerle görüşme sağlıyoruz, ihtiyaçlarınız doğrultusunda size en uygun mentörü seçiyoruz. Bunun size büyük katkısı oluyor. Cinsiyet ayrımı yapmıyoruz, kız erkek her öğrenci başvurabilir. Küresel çapta ise iletişimimizi koparmadığımız için tanıtma imkanı bulduk. Bizim gibi birçok oluşumla temasta bulunduk, IMO’dan birileriyle görüştük. Temel amacımız aynı olduğu için insanlar yardımcı olmak istiyor.”
“Ailem bir kadın olarak böyle zor bir mesleği seçmiş olmamla gururlandılar”
“Deniz hayatını seven ve ne şanslıyım ki uyum sağlayabilen biriyim. Çalıştığım şirket de kadın çalışanlarını destekliyor bu sebeple hiç sorun yaşamadım. Kara ve deniz hayatı çok farklı bu arada. Şu anda ise planladığım tek şey sonuna kadar denizcilik hayatıma devam etmek. Makinacı ve güverteci kadın diye bir ayrımdan ziyade iki mesleğin çok farklı olduğunu bilmek ve beraberinde gelen zorlukların da farklı olduğun bilmek gerek. Makina bölümü daha erkek işiymiş gibi görülüyor. Bu da oldukça yanlış bence. Cinsiyet ayrımı yapmamak lazım. Bu da siz yeni neslin yardımıyla gerçekleşecek diye düşünüyorum. Benim ailem bana daima destek oldu. Bir kadın olarak böyle zor bir mesleği seçmiş olmamla gururlandılar. Bu erkekler için de öyle elbette. Yolunuzdan vazgeçmeyin. Çevrenizdeki olumsuzluklara kulak asmayın. Ben ikili ilişkilerde sorun yaşamadım ama yaşayanlar vardı. Denizcilik zor bir meslek onun getirdiklerini de kabullenmeniz gerekecek bir yerde. Çocuklu kadın denizciler konusunda ise yurt dışında çok örnek var kundakta bebeğiyle gemiye çıkan. Erkekler de ailesini gemiye getirebiliyorlar. Bütün bir kontrat boyunca olmasa da birkaç ay en azından özlem gideriyorlar. Özlem bu mesleğin doğasında var, gemiden indiğinizde dinecek unutmayın.”